Problem bezpieczeństwa w pracy jest niezwykle złożony, a przez to trudny do rozwiązania. Na kulturę bezpieczeństwa pracy wpływa wiele czynników, zarówno formalnych, jak i praktycznych, a także ludzkich i organizacyjnych. Zachodzące między nimi relacje decydują o tym, czy praca w danym przedsiębiorstwie jest bezpieczna, czy też kwestie te wymagają poprawy.
Audyt zachowań a poprawa bezpieczeństwa pracy
Odpowiedzi na pytanie o to, jak poprawić bezpieczeństwo w pracy może przynieść audyt behawioralny (tzw. audyt zachowań pracowników), który problem kultury bezpieczeństwa w organizacji ocenia wieloaspektowo – od kwestii faktycznych zachowań pracowników (czyli tego, jak zachowują się podczas wykonywania pracy, kiedy są przekonani, że nikt na nich nie patrzy), przez kwestie adekwatności procedur bezpieczeństwa w stosunku do identyfikowanych na danym stanowisku zagrożeń, aż po liczne niuanse decydujące o tym, że pracownicy użytkują lub rezygnują z użytkowania odzieży ochronnej.
Gruntowna analiza i ocena materiału dostarczonego przez audyt behawioralny pozwala zrozumieć, dlaczego pewne normy bezpieczeństwa – choć formalnie „dobre” – nie są przez pracowników przestrzegane. Czasami do poprawy bezpieczeństwa w pracy wystarczy zmiana dystrybutora odzieży roboczej… Czasami potrzebna będzie reorganizacja miejsca pracy, tak aby było ono bardziej funkcjonalne… Kiedy indziej czynnikiem hamującym rozwój kultury bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie może się okazać czynnik organizacyjny. Wówczas wprowadzenie zmian mających na celu poprawę sytuacji może wymagać fachowej konsultacji audytora BHP.
Czynniki organizacyjne a rozwój kultury bezpieczeństwa
Istnieje wiele czynników organizacyjnych, które mogą mieć bezpośredni lub pośredni wpływ na bezpieczeństwo w pracy. Istotną rolę z pewnością odgrywa tu presja. Pracownicy działający pod presją – czy to krótkich terminów realizacji zamówień, czy wymagającego zwierzchnika – przejawiają znacznie większe tendencje do popełniania błędów, niż pracownicy pracujący w mniej stresującym środowisku. Innym czynnikiem determinującym rozwój kultury bezpieczeństwa jest dobór i fluktuacja kadr. W środowisku pracy, w którym pracownicy nie mają przypisanych zadań lub częs to się zmieniają znacznie częściej dochodzi do wypadków niż w środowisku, w którym każdy pracownik osiąga specjalizację w swojej dziedzinie. Nie bez znaczenia jest tutaj także stopień zaawansowania organizacji w procesie uczenia się. W organizacji posiadającej wypracowane know-how, które przekazuje się kolejnym pokoleniom pracowników wypadki mają miejsce znacznie rzadziej niż w przedsiębiorstwie, które dopiero wypracowuje własne know-how i uczy się na błędach.
